Zapewne większość osób czytających ten artykuł, stanie pewnego dnia przed wyzwaniem napisania dobrego biznes planu. Część z Was pewnie już stoi przed tym problemem. Pomogę Wam w tej sytuacji i opiszę, jak napisać dobry biznes plan. Podpowiem, na jakie czynniki zwrócić uwagę, oraz w jaki sposób uwzględnić je w treści tego dokumentu.

Po co mi biznes plan?

To pierwsze pytanie, które powinieneś sobie zadać. Dobrze postawione pytanie, to już połowa sukcesu. Po co i dla kogo piszesz biznes plan? Dla siebie, aby bardziej obiektywnie spojrzeć na swój biznes. Dla znajomego, który może stać się Twoim wspólnikiem. Dla banku, aby otrzymać kredyt. Być może także dla Anioła Biznesu, albo funduszu Venture Capital. Możliwości jest sporo, a od tego jak odpowiesz na pytanie powinien zależeć kształt biznesplanu.
Jeśli wiesz już, po co i dla kogo piszesz biznes plan, czas zapytać o to, na co szczególnie zwrócić uwagę.

• Jeśli piszesz biznes plan dla siebie, szczególną rolę będą pełniły wszelkie analizy rynku oraz analizy strategiczne, jak PEST czy SWOT. Pozwolą Ci spojrzeć krytycznie na swój biznes oraz polepszą jakość podjętych decyzji.
• Jeśli piszesz dla potencjalnego wspólnika, szczególną wagę przywiąż do dokładnego opracowania zagadnień, którymi Ty się będziesz opiekował. Jeśli Ty będziesz odpowiedzialny za finanse, ten dział potraktuj priorytetowo. Jeśli Twój wspólnik będzie odpowiedzialny za marketing, zaangażuj go w tworzenie przynajmniej tej części biznes planu.
• Bank będzie zainteresowany przede wszystkim Twoim doświadczeniem i twardymi liczbami. Podobnie z resztą fundusz Venture Capital. Bank zainteresowany jest tym, czy będziesz w stanie terminowo spłacać raty. Fundusz Venture Capital interesuje przede wszystkim przyszła wartość akcji Twojej firmy.
• Business Angel to specyficzny przypadek. Często ludzie Ci mają emocjonalny stosunek do swoich inwestycji i osobiście je wspierają. Oprócz danych finansowych interesuje ich, kim jesteś, czy masz pasję do tego, co robisz.

Plan biznes planu

Wiesz już, co pisać, dla kogo i jak pisać. Czas naszkicować coś w rodzaju planu biznes planu. To tak, jakbyś planował rozdziały w książce. Wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Jeśli nie piszesz biznes planu dla siebie, puenta jest ważna. W każdym biznes planie powinno się znaleźć miejsce na krótki opis pomysłu, analizę konkurencji (ona zwykle istnieje), strategię marketingową, klientów i sposób dotarcia do nich. Dane i prognozy finansowe, produkty i oczywiście rynek, na którym będziesz działać. Nie zaszkodzi wspomnieć o formie prawnej przedsiębiorstwa, kapitale oraz osobach zarządzających.

Krok pierwszy – opis firmy

Skoro mamy już szkic, czas przejść do konkretów. Krótki opis firmy powinien być maksymalnie na jedną stronę, pisany łatwym do zrozumienia językiem i poruszać jedynie kluczowe sprawy. Mające przekonać osobę czytającą nasz biznes plan, że warto zapoznać się z dalszą częścią. Jeśli wyjdzie Ci więcej niż jedna strona, koniecznie odchudź tekst. Jeśli wyjdą 3 zdania – to zdecydowanie za mało. Pierwsze wrażenie możesz zrobić tylko raz. Ten tekst możesz napisać nawet, kiedy skończysz i dopieścisz już cały biznes plan.

Cele

Jakie cele stawiasz swojemu przedsiębiorstwu? Czy ma ono być liderem rynkowym, czy może zajmować jedynie swoją niszę i w niej posiadać monopol? Ty decydujesz. Pamiętaj jednak, że z celów będziesz później rozliczany. Sam przed sobą, lub przed inwestorem. Dlatego warto pamiętać o zasadzie formułowania celów SMART. Czyli cel powinien być: prosty, mierzalny, atrakcyjny, realistyczny i umiejscowiony w czasie. Wtedy masz szanse napisać dobry biznes plan.

Analizy strategiczne

Zawierają PEST, analizę konkurencji i SWOT. Szczere przyznanie się do słabości i wskazanie silnych stron, nie tylko odbierze argumenty osobom szukającym uchybień w Twoim biznes planie. Pokaże również, że realistycznie patrzysz na biznes. Dostrzegasz słabe strony i zagrożenia, przez co będziesz w stanie nad nimi zapanować, w trakcie realizacji biznes planu. Świadomość silnych stron, pozwoli Ci na wypracowanie przewag konkurencyjnych.
Wiedza o Twoich konkurentach, im jest większa, tym lepiej. Często podczas analizy konkurencji podchwycisz kilka pomysłów wartych adaptacji, a co ważniejsze będziesz dokładnie wiedział, z kim się mierzysz. Wiedza o otoczeniu pozwoli Ci na wykorzystywanie szans oraz zaprezentuje Ciebie jako osobę trzeźwo spoglądającą na sytuację. Dobrze poinformowaną i doskonale wiedzącą, co chce osiągnąć.

Ludzie

To kolejny kluczowy element. Kadra zarządzająca, a także kluczowi pracownicy. Tak naprawdę ten element stanowi o sukcesie lub porażce. Można mieć szczęście lub jego brak, ale odpowiedni ludzie prędzej czy później znajdą się na odpowiednim miejscu. Zmotywowany i kompetentny zespół to skarb, w który wiele osób jest gotowych zainwestować.

Produkt

Co chcesz oferować? Czy jest to produkt znany i cieszący się już popytem, udoskonalanie czegoś, co już funkcjonuje, a może zupełna nowość? Pamiętaj, że im coś mniej znane tym bardziej ryzykowne. Ważne, aby produkt się wyróżniał. Na jakimś polu bił konkurencję na głowę. Nie musi być najtańszy, nie musi być najlepszy jakościowo. Ważne, aby dla wybranej grupy odbiorców dostarczał większą wartość niż konkurencja.

Grupa docelowa i rynek

Kto jest lub będzie Twoim klientem? Którzy klienci będą generowali największe zyski? Jakie są cechy Twoich klientów oraz jakie kryteria biorą oni pod uwagę, przy wyborze usług lub produktów, które oferujesz? Opisz zasięg geograficzny swoich działań. Prognozy rozwoju rynku, na którym działasz oraz jaki planujesz udział w rynku dla swojej firmy.

Zadania do realizacji

Inwestor ma już pogląd na sytuację, a Ty doskonale zdajesz sobie sprawę gdzie jesteś i dokąd zmierzasz. Czas na zaplanowanie najważniejszych zadań do realizacji. Ważne zadania to takie, które angażują spore zasoby (ludzkie, finansowe itd.), i/lub są kluczowe dla sukcesu firmy. Może to być zatrudnienie programisty, zakup drogiego, ale koniecznego oprogramowania, czy wynajęcie lokalu. Musisz pokazać, że wiesz jak osiągnąć postawione cele.

Wydatki

Czyli ile, co będzie kosztować. Realizacja zadań kosztuje przede wszystkim zasoby finansowe i czas. Wiedza o tym, ile, co wymaga czasu i pieniędzy jest nieodzowna dla sukcesu przedsięwzięcia. Pozwoli Tobie podejść w sposób chłodny przemyśleć, jak napisać dobry biznes plan, uwzględniający koszty.

Finanse

Ważny podpunkt. To w tym momencie konfrontujemy nasze marzenia z rzeczywistością. Unikaj za wszelką cenę zbytniego optymizmu. Lepiej zapisać bardzo realistyczne dane i później miło się zaskoczyć. Niż wpakować pieniądze i czas w biznes, który nie przyniesie zysków. Jeśli okaże się, że nasz biznes z punktu finansowego jest pozbawiony sensu, pomyślmy jak obniżyć koszty.
Przy jednym z biznesplanów, odchudziłem biznes z 40 000 do ok. 300zł. Oczywiście ceną za niskie koszty było spore zwiększenie mojego czasu, przeznaczonego na projekt, ale stał się on możliwy do realizacji. Miałem wtedy na szczęście inne opcje wykorzystania czasu, przez co nie zapracowałem się na śmierć. W każdym razie nigdy, ale to przenigdy nie zmieniaj obliczeń odnośnie przychodów, aby zrównały się z kosztami. Lepiej pomyśleć nad tym, co można zrobić samemu, lub niższym kosztem.
Wrodzona konsekwencja powoduje, że mamy czasami ochotę na lekką zmianę danych, aby mimo wszystko zrealizować projekt. Nie ma nic gorszego – zrobimy sobie krzywdę. Lepiej przeformułować nasz biznes, lub pomyśleć nad innym. W końcu biznes ma zarabiać.

Załączniki

Do biznesplanu warto załączyć artykuły, badania i dokumenty, na których opieramy swój biznes plan. Jeśli nasza firma już działa, warto pochwalić się dokumentami stwierdzającymi naszą własność oraz aktualnymi danymi spółki, w tym finansowymi.

Dobry biznes plan wymaga czasu

Na koniec dodam, że biznes plan można pisać od kilku dni do kilku tygodni, lub nawet miesięcy. Im więcej czasu nad nim spędzimy, im więcej informacji zbierzemy przed startem, tym lepiej. Nie warto jednak tracić rozpędu i czekać także zbyt długo. Jeśli czujemy, że moment jest odpowiedni, działajmy, a biznes plan uaktualniajmy na bieżąco. Kończąc już, życzę profesjonalnych biznes planów i zyskownych biznesów.